Pirinç Küresel Vana
Pirinç küresel vana, içerisinden geçmekte olan akışın kontrol edilebilmesi için, delikli ve döner kürenin kullanıldığı çeyrek dönüşlü kullanılması gereken vanalardandır. Kürenin deliği ile aynı hizada olduğu zaman vana kolu tarafından 90 derece döndürüldüğü zaman kapalı olduğu anlamına gelmektedir. Kol, açık olduğu zaman akış ile hızlanacak bir şekilde düzdür. Kapatıldığı zaman valf durumunun görsel olarak doğrulanması sağlanması açısından dik konumda olur.
Küresel vanalar, uzun ömürlü olmakla beraber yıllar boyu kullanılabilirler. Oldukça güvenilir ve uzun kullanım süresi olan bu vanalar oldukça güvenlidir. Bu nitelikler, küresel vanalar ile sıklıkla tercih edilmektedir. Kapatma ve kontrol uygulamaları esas alındığı zaman mükemmel bir seçim olduğunu fark edebilirsiniz.
Küresel Vana Standartları
Küresel vana standartları genel olarak 3 standart üzerinden tasarlanmıştır. Bunlar;
- EN 13547 – Endüstriyel Amacıyla Kullanılan Vanalar – Bakır Alaşımlı Küresel Vanalar
- EN 331-Bina Gaz Tesisatlarında Kullanılan, El ile Çalıştırılmakta olan Küresel Vanalar ve Dipten Yataklı Olan Konik Kapatmalı Vanalar
- EN 13828-Binalarda İçme Suyu Tesisatı Amacıyla – Elle Kumandalı Olarak – Bakır Alaşımlı ve Paslanmaz Çelik Küresel Vanalar
EN 13547 – Endüstriyel Amacıyla Kullanılan Vanalar – Bakır Alaşımlı Küresel Vanalar
Avrupa standartlarına uygun olarak üretilen bu ürünler;
- Flanşlı
- İnce boru (kapiler)
- Sıkma
- Vidalı
- Somun / rakorlu
- Gevşetme
Ağzına sahiptirler. Genel olarak kullanım bakımından bakır alaşımlı pirinç küresel vana olarak bilinir. Özel uygulama alanlarında kullanılan bu vana türleri, içme suyu için kullanılmaz. Örneğin gaz ile ilgili alanlarda kullanılmaktadır. Dolayısıyla ilgili olan düzenleyici kuruluşun onayının olması gerekebilmektedir.
- Anma ölçüleri ele alındığı zaman DN 6 ve DN300
- Anma çapları ise 6mm ve 110 mm arasında olması gerekir.
Aşağıdaki tabloda anma basıncı kısa gösteriliş aralığı gösterilmektedir;
| PN 6 | PN 10 |
| PN 16 | PN 20 |
| PN 25 | PN 32 |
| PN 40 | PN 63 |
| Sınıf 150 | Sınıf 300 |
EN 331-Bina Gaz Tesisatlarında Kullanılan, El ile Çalıştırılmakta olan Küresel Vanalar ve Dipten Yataklı Olan Konik Kapatmalı Vanalar
Bu ürüne baktığımızda yine Avrupa standardına tabidir. Çeşitleri ise;
- Dipten yataklı (kapalı)
- Küresel tipli
- Konik tapalı
Pirinç küresel vana, bina içi ya da dışında gömülü olmayan konut ve ticari binalar için olan birinci aile, ikinci aile ve üçüncü aile gazları kullanan belirli sıcaklığa kadar olan sıcaklık sınırlarına kadar çalışmaktadırlar.
Çalıştığı basınç aralıkları
| 0,2 x 105 Pa |
| 0,5 x 105 Pa |
| 1 x 105 Pa |
| 5 x 105 Pa |
| 20 x 105 Pa |
Ayrıca -5 derece ya da -20 dereceden +60’a kadar sıcaklık sınırında çalışmaktadır.
Bunun yanı sıra doğrudan gömülü olmayan zemin altında olan vanalar için toprak ya da diğer farklı malzemeler ile doğrudan olarak temas etmediği manasına gelir. Pirinç küresel vana için bazı örnekler verelim. Örneğin mahfaza içinde korundukları şeklinde verilebilir. Dolayısıyla Avrupa standardı kapsamına giren bu vanalar için anma çapları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir (DN):
Üretim şekilleri
| 6 | 8 |
| 10 | 12 |
| 15 | 20 |
| 25 | 32 |
| 40 | 50 |
| 65 | 80 |
| 100 |
EN 13828-Binalarda İçme Suyu Tesisatı Amacıyla – Elle Kumandalı Olarak – Bakır Alaşımlı ve Paslanmaz Çelik Küresel Vanalar
Bu Avrupa standardına tabi olan ürünleri incelediğimizde bir takım bilgilerle karşılaşıyoruz. Pirinç küresel vana için binalarda kullanılmakta olan çalışma sıcaklığı 65 C’ye kadar olan içme suyu tesisat ölçüleri, arada bir 90 C’ye kadar ara ara gerçekleştirilmekte olan çalışma alanına 1 saat izin verilebilir. Bu standartta olan vana anma çapı DN 8 ile DN 100 olmalıdır. Ayrıca bakır alaşımlı küresel vanalardır.
